Türk360 Haber
İlhan İŞMAN
Köşe Yazarı
İlhan İŞMAN
 

Sağlık Sektöründe Tükenmişliği Azaltmanın Yol Haritası

Bugün sizleri Hastahaneye götüreceğiz. Hani Allah muhtaç etmesin, eksikliğini de göstermesin dediğimiz yere… Sabahın ilk saatleri. Acil’den ameliyathaneye hasta peş peşe taşınıyor. Telefonlar susmuyor, listeler sarkmış, herkes koşuyor ama kimse birbirini duyamıyor. Anestezi hekimi yeni gelen vakaya hazırlanırken cerrah önceki ameliyatın notlarını bulamıyor, hemşire eksik ekipman için depoya gidip geliyor. Yorgunluk, gürültü, zaman baskısı… Ameliyat bittiğinde kimse fark etmiyor: Hastanın içinde bir pens kalmış. Bu tür olaylar tek bir kişinin “dalgınlığı” değil; kaotik işleyişin, aşırı iş yükünün, kopuk iletişimin ve “konuşmaya çekinilen” hiyerarşinin sonucudur. Yani sorun insanlardan çok sistemdir.  İyi haber: Bunun kanıtlanmış bir çözümü var. Gelişmiş sağlık sistemleri, benzer hataları azaltmak için yalnızca tıbbi protokolleri değil, çalışanların psikolojik güvenliğini de kapsayan standartları devreye aldı. İşte ISO 45003 bu noktada devreye giriyor. Basitçe söyleyelim: “Çalışanın ruh sağlığı da iş güvenliğidir.” Bu standart; aşırı nöbet yükü, rol belirsizliği, şiddet riski, kötü iletişim ve dijital yorgunluk gibi psikososyal riskleri görünür kılar; yönetişim, ölçüm ve iyileştirme adımlarını netleştirir. Sonuçta ekipler daha güvenli konuşur, kontrol listeleri daha disiplinli uygulanır, debrief ve mikromolalar rutine girer, yöneticiler erken uyarı göstergelerini (bekleme süresi, şiddet bildirimi, devamsızlık, hatalı kayıt vb.) izleyerek riski düşürür. Kısacası, ameliyatta unutulan pens vakası bir kader değil; sistem tasarımıyla önlenebilir bir sonuçtur. ISO 45003, hastanelere insanı merkeze alan, hatayı saklayan değil öğrenen bir iş düzeni kurmanın pratik yol haritasını verir.  Bundan sonraki bölümde, acil, yoğun bakım ve ameliyathanede bu çerçevenin nasıl somutlaştığını adım adım göstereceğiz. Hastanelerde iyi bakım sadece modern cihazlar ve yetkin ekiplerle olmaz. İyi bakımın görünmeyen direği, çalışanların psikolojik olarak güvende hissetmesidir.  Son yıllarda artan iş yükü, şiddet vakaları, uzun nöbetler ve dijital işlemlerin yarattığı yorgunluk; hem personeli tüketiyor hem de hasta güvenliğini zayıflatıyor. İşte ISO 45003 tam burada devreye giriyor: İşyerindeki psikolojik riskleri düzenli biçimde görüp yönetmemize yardım eden, pratik bir kılavuz olarak karşımıza çıkıyor. ISO 45003’standardı, “çalışanın ruh sağlığı da iş güvenliğidir” diyor. Hastanede stres yaratan durumları (aşırı iş yükü, belirsiz görevler, kötü iletişim, şiddet riski, dijital yorgunluk gibi) tek tek tanımlamamızı, ölçmemizi ve çözüm planı üretmemizi ve yapmamızı istiyor. Yani mesele bir afiş asmak ya da tek seferlik eğitim değil; sistem kurmak. Hepimiz sayısız gazete haberi okumuşsunuzdur. Ameliyatta hasta karnında unutulan şeyleri. Hiçbir doktor ya da hemşire (kasıt yoksa) bilerek ya da isteyerek hastayı (ve de kendini) zor durumda bırakmak, hata yapmak istemez.  Yorgun ve tükenmiş ekip daha fazla hata yapar, iletişim zayıflar, bakım kalitesi düşer. Psikolojik güvenliği güçlü olan ekiplerde ise ilaç hataları azalır, hasta–yakın iletişimi iyileşir, güler yüz ve dikkat artar. Kısacası ISO 45003, çalışan esenliğini yükselterek hasta güvenliğini de güçlendirir. Hastaneler bu işi nasıl yapabilir? Durumu görünür kılın: Nöbet yükü, şiddet bildirimleri, devamsızlık, devir oranı gibi göstergeleri aylık olarak takip edin. Net kurallar koyun: “Şiddetin ve mobbingin önlenmesi” için (sıfır tolerans politikası), mobbing ile mücadele kararlılık beyanı, güvenli bildirim hattı ve misilleme yasağı açıkça yazılı olsun. Yöneticiyi güçlendirin: Ekip yönetimi, geribildirim, kriz ve çatışma yönetimi konularında düzenli eğitim verin. Dinlenmeyi planlayın: Mikro molalar, olay sonrası kısa değerlendirmeler ve yoğun birimler için psiko-sosyal destek programları uygulayın. Dijital yükü azaltın: Hastane Bilgi Yönetim Sistemini, E-Nabız dokümantasyonunu basitleştiren iş akışları ve küçük otomasyonlar büyük fark yaratır. Tükenmişliğin maliyeti çoğu zaman faturada görünmez; ama hatalar, itibar kaybı ve personel sirkülasyonu olarak bize, hastaneye geri döner. ISO 45003, “önlemek tedavi etmekten ucuzdur” ilkesini kuruma yayar. Sorunu erken fark eder, makul çözümlerle riski düşürür, hem çalışanı hem hastayı korur. Sağlık hizmeti emek ister; o emeği veren insanların iyilik hali korunmadan, kaliteyi sürdürebilmek mümkün değildir. ISO 45003, karmaşık bir teknik metin değil; hastanelere “insana iyi gelen bir iş düzeni” kurmanın adım adım rehberidir. Bu rehberi uygulayan kurumlar, daha güvenli bakım ve daha güler yüzlü hizmetle hem çalışanlarının hem toplumun güvenini kazanır. Bizden söylemesi…
Ekleme Tarihi: 06 Kasım 2025 -Perşembe
İlhan İŞMAN

Sağlık Sektöründe Tükenmişliği Azaltmanın Yol Haritası

Bugün sizleri Hastahaneye götüreceğiz. Hani Allah muhtaç etmesin, eksikliğini de göstermesin dediğimiz yere…

Sabahın ilk saatleri. Acil’den ameliyathaneye hasta peş peşe taşınıyor. Telefonlar susmuyor, listeler sarkmış, herkes koşuyor ama kimse birbirini duyamıyor. Anestezi hekimi yeni gelen vakaya hazırlanırken cerrah önceki ameliyatın notlarını bulamıyor, hemşire eksik ekipman için depoya gidip geliyor. Yorgunluk, gürültü, zaman baskısı… Ameliyat bittiğinde kimse fark etmiyor: Hastanın içinde bir pens kalmış.

Bu tür olaylar tek bir kişinin “dalgınlığı” değil; kaotik işleyişin, aşırı iş yükünün, kopuk iletişimin ve “konuşmaya çekinilen” hiyerarşinin sonucudur. Yani sorun insanlardan çok sistemdir. 

İyi haber: Bunun kanıtlanmış bir çözümü var. Gelişmiş sağlık sistemleri, benzer hataları azaltmak için yalnızca tıbbi protokolleri değil, çalışanların psikolojik güvenliğini de kapsayan standartları devreye aldı.

İşte ISO 45003 bu noktada devreye giriyor. Basitçe söyleyelim: “Çalışanın ruh sağlığı da güvenliğidir.” Bu standart; aşırı nöbet yükü, rol belirsizliği, şiddet riski, kötü iletişim ve dijital yorgunluk gibi psikososyal riskleri görünür kılar; yönetişim, ölçüm ve iyileştirme adımlarını netleştirir. Sonuçta ekipler daha güvenli konuşur, kontrol listeleri daha disiplinli uygulanır, debrief ve mikromolalar rutine girer, yöneticiler erken uyarı göstergelerini (bekleme süresi, şiddet bildirimi, devamsızlık, hatalı kayıt vb.) izleyerek riski düşürür.

Kısacası, ameliyatta unutulan pens vakası bir kader değil; sistem tasarımıyla önlenebilir bir sonuçtur. ISO 45003, hastanelere insanı merkeze alan, hatayı saklayan değil öğrenen bir iş düzeni kurmanın pratik yol haritasını verir. 

Bundan sonraki bölümde, acil, yoğun bakım ve ameliyathanede bu çerçevenin nasıl somutlaştığını adım adım göstereceğiz.

Hastanelerde iyi bakım sadece modern cihazlar ve yetkin ekiplerle olmaz. İyi bakımın görünmeyen direği, çalışanların psikolojik olarak güvende hissetmesidir. 

Son yıllarda artan iş yükü, şiddet vakaları, uzun nöbetler ve dijital işlemlerin yarattığı yorgunluk; hem personeli tüketiyor hem de hasta güvenliğini zayıflatıyor. İşte ISO 45003 tam burada devreye giriyor: İşyerindeki psikolojik riskleri düzenli biçimde görüp yönetmemize yardım eden, pratik bir kılavuz olarak karşımıza çıkıyor.

ISO 45003’standardı, “çalışanın ruh sağlığı da iş güvenliğidir” diyor. Hastanede stres yaratan durumları (aşırı iş yükü, belirsiz görevler, kötü iletişim, şiddet riski, dijital yorgunluk gibi) tek tek tanımlamamızı, ölçmemizi ve çözüm planı üretmemizi ve yapmamızı istiyor. Yani mesele bir afiş asmak ya da tek seferlik eğitim değil; sistem kurmak.

Hepimiz sayısız gazete haberi okumuşsunuzdur. Ameliyatta hasta karnında unutulan şeyleri. Hiçbir doktor ya da hemşire (kasıt yoksa) bilerek ya da isteyerek hastayı (ve de kendini) zor durumda bırakmak, hata yapmak istemez. 

Yorgun ve tükenmiş ekip daha fazla hata yapar, iletişim zayıflar, bakım kalitesi düşer. Psikolojik güvenliği güçlü olan ekiplerde ise ilaç hataları azalır, hasta–yakın iletişimi iyileşir, güler yüz ve dikkat artar. Kısacası ISO 45003, çalışan esenliğini yükselterek hasta güvenliğini de güçlendirir.

Hastaneler bu işi nasıl yapabilir?

Durumu görünür kılın: Nöbet yükü, şiddet bildirimleri, devamsızlık, devir oranı gibi göstergeleri aylık olarak takip edin.

Net kurallar koyun: “Şiddetin ve mobbingin önlenmesi” için (sıfır tolerans politikası), mobbing ile mücadele kararlılık beyanı, güvenli bildirim hattı ve misilleme yasağı açıkça yazılı olsun.

Yöneticiyi güçlendirin: Ekip yönetimi, geribildirim, kriz ve çatışma yönetimi konularında düzenli eğitim verin.

Dinlenmeyi planlayın: Mikro molalar, olay sonrası kısa değerlendirmeler ve yoğun birimler için psiko-sosyal destek programları uygulayın.

Dijital yükü azaltın: Hastane Bilgi Yönetim Sistemini, E-Nabız dokümantasyonunu basitleştiren iş akışları ve küçük otomasyonlar büyük fark yaratır.

Tükenmişliğin maliyeti çoğu zaman faturada görünmez; ama hatalar, itibar kaybı ve personel sirkülasyonu olarak bize, hastaneye geri döner. ISO 45003, “önlemek tedavi etmekten ucuzdur” ilkesini kuruma yayar. Sorunu erken fark eder, makul çözümlerle riski düşürür, hem çalışanı hem hastayı korur.

Sağlık hizmeti emek ister; o emeği veren insanların iyilik hali korunmadan, kaliteyi sürdürebilmek mümkün değildir. ISO 45003, karmaşık bir teknik metin değil; hastanelere “insana iyi gelen bir iş düzeni” kurmanın adım adım rehberidir. Bu rehberi uygulayan kurumlar, daha güvenli bakım ve daha güler yüzlü hizmetle hem çalışanlarının hem toplumun güvenini kazanır.

Bizden söylemesi…

Yazıya ifade bırak !
Okuyucu Yorumları (1)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve turk360.tr sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Ramazan
(06.11.2025 20:17 - #197)
Emeğine sağlık kardeşim
Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve turk360.tr sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
(0) (0)
Sitemizden en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler kullanılmaktadır, sitemizi kullanarak çerezleri kabul etmiş saylırsınız.